Waarom is roken zo duur geworden? De waarheid achter de prijsstijgingen

De rol van de overheid: accijnzen en prijsbeleid

Vanaf de jaren ‘90 begon de overheid een strenger beleid te voeren tegen roken, onder andere door middel van accijnsverhogingen. Accijnzen zijn belastingen die geheven worden op bepaalde producten, zoals alcohol en tabak, om het gebruik ervan te ontmoedigen. Tegenwoordig bestaat de prijs van een pakje sigaretten grotendeels uit accijnzen en btw. In Nederland is de prijs van een pakje sigaretten opgebouwd uit drie delen:

• Accijns: Een vast bedrag per sigaret én een percentage van de verkoopprijs. Dit is het bedrag dat zo fors stijgt in een korte periode.
• Btw: 21% over de verkoopprijs inclusief accijns.
• Productiekosten en winstmarge: Wat er overblijft na belastingheffing.

Momenteel bedraagt de accijns op een pakje van 20 sigaretten meer dan 70% van de totale prijs. Dit betekent dat als een pakje €10 kost, ongeveer €7 naar de staat gaat in de vorm van accijnzen en btw.

Waarom maakt de overheid sigaretten duurder?

Volgens de overheid is de belangrijkste reden voor de gestegen accijnzen de volksgezondheid. Roken veroorzaakt ernstige ziekten, zoals longkanker en hart- en vaatziekten. Door sigaretten duurder te maken, hoopt de overheid rokers te ontmoedigen en jongeren ervan te weerhouden met roken te beginnen. Andere argumenten zijn:

• Kosten voor de gezondheidszorg: Roken veroorzaakt hoge zorgkosten, die deels door belastingbetalers worden gedragen.
• Internationale afspraken: Nederland volgt aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die pleit voor hoge tabaksprijzen om roken te verminderen.
• Gedragssturing: Uit onderzoek blijkt dat prijsverhogingen een van de meest effectieve methodes zijn om rookgedrag te beïnvloeden.

Rokers vinden deze argumenten vaak moeilijk te plaatsen. Veelal wordt gezegd:

• Oneerlijk beleid. Andere ongezonde producten zoals bijvoorbeeld suikerhoudende frisdranken worden veel minder belast. Terwijl daar ook bewezen schadelijke gezondheidsrisico's aan zitten.
• Geld verdienen over de rug van verslaafden. De overheid heeft eerst jarenlang reclame voor roken geaccepteerd. Ooit waren er campagnes voor sigaretten te zien op TV en rookten men in talkshows. Nu zijn er een boel rookverslaafden. Roken is een hardnekkige verslaving en nu maakt de overheid daar misbruik van.
• Betutteling. Het is niet de taak van de overheid om zich te bemoeien met individuele keuzes.

Financiële gevolgen voor rokers

Voor verstokte rokers kan de stijgende prijs van sigaretten een flinke aanslag op het budget betekenen. Iemand die een pakje per dag rookt, betaalt nu al snel meer dan €300 per maand aan sigaretten. Dit kan leiden tot financiële problemen, vooral bij mensen met een lager inkomen. In sommige gevallen moeten rokers bezuinigen op andere uitgaven of zoeken ze naar goedkopere alternatieven, zoals illegale tabak of zelf draaien. De constante prijsstijgingen en financiële druk kunnen leiden tot stress binnen huishoudens.

Voor rokers die niet kunnen of willen stoppen, kan de financiële last oplopen en zelfs spanningen veroorzaken in relaties of gezinsleven. De keuze tussen sigaretten en andere noodzakelijke uitgaven kan zorgen voor een voortdurende strijd, waardoor rokers in een vicieuze cirkel van stress en verslaving blijven hangen.

Hoe kun je hulp krijgen als je het roken niet meer kan betalen?

Hoewel de prijsverhogingen effectief het aantal rokers terugdingen, heeft het ernstige (financiële) gevolgen voor wie blijft roken. Het gevoel dat rokers hebben, dat zij een melkkoe voor de staat zijn, is natuurlijk begrijpelijk. Verslaving maakt het moeilijk om te stoppen, terwijl de prijsstijgingen onverbiddelijk doorgaan. Dat de prijs in de toekomst nog verder zal stijgen, lijkt waarschijnlijk, gezien de aanhoudende inzet om een rookvrije generatie te creëren.

Het beleid van de overheid is niet alleen gericht is op ontmoediging door prijsstijgingen, maar ook op het bieden van ondersteuning voor degenen die worstelen met het stoppen met een rookverslaving. In Nederland worden stoppen-met-roken programma's volledig vergoed door alle zorgverzekeraars. Er wordt dan samen met jou gekeken naar je rookgedrag en verleden. Als je ons programma volgt dan zijn ook nicotinevervangende middelen zoals pleisters en tabletten volledig vergoed. Een programma kun je op locatie volgen maar ook door middel van videobellen. Gaat je voorkeur uit naar videobellen? Dan kun je direct een moment kiezen dat jouw uitkomt. Klik hier om je aan te melden. Al onze coaches staan geregisteert in het kwaliteitsregister Stoppen met roken. Daarom betaal je geen eigen risico en declareren wij het volledige programma voor je.